Sức khỏe đường tiết niệu đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng bài tiết và loại bỏ chất thải khỏi cơ thể. Trong đó, sỏi đường tiết niệu là một vấn đề thường gây lo lắng do những biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe. Vậy sỏi đường tiết niệu là gì, nguyên nhân hình thành và làm sao để phòng ngừa? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Sỏi đường tiết niệu là gì?

Sỏi tiết niệu hay sỏi đường tiết niệu là các tinh thể rắn hình thành trong hệ tiết niệu, bao gồm thận, niệu quản, bàng quang, và niệu đạo. Chúng phát triển khi các khoáng chất và muối trong nước tiểu kết tinh, thường do mất cân bằng trong việc bài tiết chất lỏng và chất khoáng. Sỏi có kích thước đa dạng, từ nhỏ như hạt cát đến lớn như viên sỏi, có thể gây đau đớn và các biến chứng nếu không được điều trị.

Những viên sỏi nhỏ thường được đào thải tự nhiên qua đường tiết niệu. Tuy nhiên, sỏi lớn có thể gây tắc nghẽn và các triệu chứng nghiêm trọng.

Các nguyên nhân phổ biến có thể gây ra bệnh sỏi đường tiết niệu

Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng sỏi đường tiết niệu, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến nhất:

• Uống không đủ nước: Thiếu nước làm tăng nồng độ khoáng chất trong nước tiểu, dễ dẫn đến kết tinh sỏi.
• Chế độ ăn uống: Ăn nhiều thực phẩm giàu oxalate (như rau bina, socola) hoặc quá nhiều muối, đạm động vật có thể tăng nguy cơ hình thành sỏi.
• Di truyền: Gia đình có tiền sử bị sỏi đường tiết niệu có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Rối loạn chuyển hóa: Các bệnh lý như cường giáp, tiểu đường hoặc gout gây mất cân bằng khoáng chất và muối trong cơ thể.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu: Vi khuẩn trong đường tiết niệu có thể dẫn đến sỏi do vi khuẩn tạo môi trường thuận lợi cho sự kết tinh.
• Lười vận động: Hoạt động thể chất kém có thể ảnh hưởng đến chuyển hóa canxi và các khoáng chất trong cơ thể.
• Thuốc và thực phẩm chức năng: Một số loại thuốc hoặc bổ sung vitamin D, canxi quá mức có thể tăng nguy cơ hình thành sỏi.

Triệu chứng nhận biết sỏi đường tiết niệu

Sỏi đường tiết niệu là bệnh lý phổ biến có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. 

• Đau quặn thận: Đau quặn thận là một trong những triệu chứng phổ biến khi bị sỏi đường tiết niệu. Cơn đau thường xuất hiện đột ngột và dữ dội, kéo dài từ vài phút đến vài giờ. Vị trí đau thường ở vùng hông, lưng, hoặc bụng dưới, thậm chí có thể lan xuống háng.
• Tiểu tiện bất thường: Khi bị sỏi đường tiết niệu, người bệnh thường gặp phải các triệu chứng tiểu tiện bất thường như tiểu buốt, tiểu rắt, và tiểu són. Nước tiểu có thể trở nên đục, hồng, hoặc đỏ, có thể do sự có mặt của máu trong nước tiểu. Ngoài ra, nước tiểu cũng có thể có mùi hôi bất thường.
• Buồn nôn và nôn: Khi sỏi di chuyển trong đường tiết niệu hoặc gây tắc nghẽn, các cơn đau quặn thận có thể kích thích thần kinh giao cảm, dẫn đến cảm giác buồn nôn và nôn.
• Sốt và ớn lạnh: Nếu nhiễm trùng xảy ra do sỏi gây tắc nghẽn hoặc tổn thương đường tiết niệu, người bệnh có thể bị sốt cao và ớn lạnh.
• Cảm giác đau vùng bụng dưới hoặc bàng quang: Khi sỏi nằm ở bàng quang hoặc gần niệu đạo, người bệnh có thể cảm thấy đau tức nặng ở vùng bụng dưới. 
• Không tiểu được hoặc giảm lượng nước tiểu: Sỏi lớn có thể gây tắc nghẽn hoàn toàn hoặc một phần niệu quản, làm giảm lượng nước tiểu hoặc gây cảm giác không thể tiểu tiện.

Tác động của sỏi đường tiết niệu đến sức khỏe

Sỏi đường tiết niệu không chỉ gây ra những cơn đau dữ dội mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe lâu dài:

• Tổn thương thận: Sỏi gây tắc nghẽn niệu quản hoặc bàng quang, làm ứ nước tiểu trong thận, có thể dẫn đến tổn thương thận và suy thận nếu không điều trị kịp thời.
• Viêm đường tiết niệu: khi sỏi tồn tại trong đường tiết niệu, chúng có thể gây tắc nghẽn, làm giảm dòng chảy của nước tiểu và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Vi khuẩn có thể xâm nhập vào đường tiết niệu và gây nhiễm trùng, dẫn đến viêm đường tiết niệu. Vậy viêm đường tiết niệu có tự khỏi không? Câu trả lời là không, vì vậy bạn cần tầm soát sỏi đường tiết niệu để không dẫn đến nguy cơ viêm đường tiết niệu.
• Đau đớn và giảm chất lượng cuộc sống: Cơn đau quặn thận do sỏi gây ra rất dữ dội, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống và khả năng sinh hoạt bình thường.
• Tắc nghẽn hoàn toàn đường tiết niệu: Sỏi có thể gây tắc nghẽn hoàn toàn đường tiết niệu, làm giảm chức năng thận và ảnh hưởng đến việc bài tiết nước tiểu.
• Tăng nguy cơ tái phát sỏi: Sự hiện diện của sỏi có thể làm tăng nguy cơ tái phát sỏi thận trong tương lai, dẫn đến chuỗi cơn đau và các vấn đề sức khỏe liên quan.
• Nguy cơ tăng huyết áp: Tổn thương thận do sỏi có thể ảnh hưởng đến khả năng điều hòa huyết áp, dẫn đến tăng huyết áp và tăng nguy cơ bệnh tim mạch.

Sỏi đường tiết niệu là một bệnh lý phổ biến nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc nhận diện nguyên nhân và các triệu chứng sớm sẽ giúp người bệnh chủ động hơn trong việc phòng ngừa và điều trị. Nếu bạn gặp phải những triệu chứng như đau quặn thận, tiểu buốt, hay tiểu rắt, hãy truy cập benhviendongnai.com.vn và nhận sự tư vấn từ bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp, tránh những tác động tiêu cực đến sức khỏe của thận và cơ thể.

Xem thêm: Viêm đường tiết niệu có nguy hiểm không? Những điều bạn cần lưu ý