Viêm mũi xoang là bệnh lý phổ biến ảnh hưởng đến hàng triệu người mỗi năm, gây khó chịu kéo dài và làm giảm chất lượng cuộc sống. Việc phát hiện sớm thông qua chẩn đoán viêm mũi xoang đóng vai trò then chốt trong việc lựa chọn phương pháp điều trị hiệu quả. Bệnh có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như nhiễm trùng, dị ứng hay bất thường cấu trúc mũi xoang, và triệu chứng thường bao gồm nghẹt mũi, chảy dịch mủ, đau nhức vùng mặt hoặc giảm khứu giác. Khi được chẩn đoán chính xác, bệnh nhân có thể áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp, bao gồm cả kiểm soát viêm mũi dị ứng, để nhanh chóng cải thiện tình trạng sức khỏe.

Nguyên nhân bệnh viêm mũi xoang

Việc hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp các bác sĩ lựa chọn phương pháp chẩn đoán viêm mũi xoang phù hợp và đưa ra kế hoạch điều trị chính xác. Bệnh có thể khởi phát từ nhiễm trùng, dị ứng hoặc các bất thường cấu trúc trong mũi xoang.

Nhiễm trùng do virus, vi khuẩn và nấm

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm mũi xoang, đặc biệt ở giai đoạn cấp tính. Các vi khuẩn như Streptococcus, phế cầu, Hemophilus và Moraxella thường được tìm thấy trong dịch mũi của người bệnh. Ngoài ra, nấm cũng có thể là tác nhân gây viêm, nhất là ở người có hệ miễn dịch suy yếu.

Dị ứng và yếu tố môi trường

Phản ứng dị ứng với phấn hoa, bụi nhà, lông thú, nấm mốc hoặc hóa chất tẩy rửa có thể gây viêm mũi xoang mãn tính. Thay đổi thời tiết, độ ẩm hoặc nhiệt độ đột ngột cũng làm niêm mạc mũi bị kích ứng, dẫn đến tắc nghẽn và sưng viêm.

Bất thường cấu trúc mũi xoang

Các vấn đề như lệch vách ngăn, polyp mũi, phì đại cuốn mũi hoặc dị tật bẩm sinh có thể cản trở lưu thông khí và dịch tiết, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây viêm kéo dài.

Yếu tố toàn thân và lối sống

Một số yếu tố khác như ô nhiễm không khí, khói thuốc lá, trào ngược dạ dày – thực quản, nhiễm trùng răng miệng hoặc lạm dụng thuốc xịt mũi có thể làm tổn thương niêm mạc xoang. Bên cạnh đó, suy giảm miễn dịch hoặc căng thẳng kéo dài cũng khiến cơ thể dễ bị viêm mũi xoang tái phát.

Triệu chứng bệnh Viêm mũi xoang

Viêm mũi xoang là tình trạng viêm nhiễm kéo dài ở niêm mạc mũi và các xoang quanh mũi, gây ra nhiều biểu hiện khó chịu ảnh hưởng đến hô hấp và sinh hoạt hàng ngày. Việc nhận biết sớm các triệu chứng đặc trưng giúp người bệnh chủ động thăm khám và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Đau nhức vùng mặt và đầu

Đây là triệu chứng điển hình nhất của viêm mũi xoang. Cảm giác đau thường khu trú theo vị trí xoang bị viêm: xoang hàm đau vùng má, xoang trán đau vùng trán, xoang sàng đau giữa hai mắt và xoang bướm đau vùng chẩm hoặc cổ gáy. Cơn đau tăng khi cúi đầu, ho hoặc thay đổi áp suất không khí.

Nghẹt mũi và chảy dịch mũi bất thường

Người bệnh thường bị nghẹt mũi một hoặc hai bên, kèm theo chảy dịch mũi trong, vàng hoặc xanh. Dịch có thể chảy ra trước hoặc xuống họng gây cảm giác vướng đờm, hôi miệng, hoặc ho kéo dài về đêm.

Giảm hoặc mất khứu giác

Viêm mũi xoang làm niêm mạc sưng phù, cản trở luồng khí đến vùng khứu giác, khiến người bệnh ngửi kém hoặc mất mùi hoàn toàn. Tình trạng này thường cải thiện khi điều trị viêm hiệu quả.

Triệu chứng toàn thân và kéo dài

Ở viêm xoang cấp tính, triệu chứng xuất hiện đột ngột, dữ dội kèm sốt, mệt mỏi và đau đầu. Trong khi đó, viêm xoang mạn tính kéo dài trên 12 tuần, biểu hiện nhẹ hơn nhưng dai dẳng, gây khó chịu và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.

Các biện pháp chẩn đoán viêm mũi xoang

Để thực hiện chẩn đoán viêm mũi xoang, bác sĩ thường dựa trên triệu chứng lâm sàng và kết hợp với các xét nghiệm cận lâm sàng để đánh giá chính xác mức độ viêm và nguyên nhân. Các kỹ thuật thường được sử dụng gồm nội soi mũi xoang, chụp CT scan hoặc X-quang để quan sát cấu trúc xoang và phát hiện tổn thương bất thường.

Chẩn đoán viêm mũi xoang lâm sàng

Dựa trên triệu chứng, bác sĩ quan sát các biểu hiện chính như nghẹt mũi, chảy dịch mủ trước hoặc sau, đau nhức vùng trán, gò má, quanh mắt, giảm hoặc mất khứu giác. Triệu chứng phụ như sốt, ho, đau họng, mệt mỏi hay ù tai cũng được ghi nhận để phân biệt giữa viêm xoang cấp và mạn tính. Những đặc điểm này giúp bác sĩ đưa ra định hướng chẩn đoán ban đầu và lựa chọn xét nghiệm tiếp theo.

Chẩn đoán viêm mũi xoang cận lâm sàng

Các kỹ thuật cận lâm sàng hỗ trợ bác sĩ trong việc xác định mức độ viêm và nguyên nhân gây bệnh. Nội soi mũi giúp nhìn rõ tình trạng viêm, phù nề và dịch mủ. Chụp X-quang thường được chỉ định ban đầu để kiểm tra dịch mủ trong hốc xoang, trong khi chụp CT scan cung cấp hình ảnh chi tiết, đặc biệt hữu ích với viêm xoang mạn tính hoặc có biến chứng.

Xét nghiệm máu giúp đánh giá tình trạng viêm, công thức bạch cầu và protein C phản ứng (CRP) có thể chỉ ra mức độ nhiễm trùng. Trong một số trường hợp, nuôi cấy vi khuẩn được thực hiện để xác định chính xác loại vi khuẩn, hỗ trợ lựa chọn kháng sinh phù hợp khi điều trị kéo dài không hiệu quả.

Ngoài ra, với những trường hợp nghi ngờ viêm mũi xoang dị ứng, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra dị ứng bằng các xét nghiệm chuyên biệt để xác định nguyên nhân và đề xuất biện pháp kiểm soát phù hợp.

Nếu bạn muốn tìm hiểu chi tiết và được tư vấn trực tiếp về các phương pháp chẩn đoán viêm mũi xoang và điều trị, có thể tham khảo tại http://benhviendongnai.com.vn

Chẩn đoán viêm mũi xoang là bước quan trọng để phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các triệu chứng, tránh biến chứng lâu dài. Bằng cách kết hợp quan sát triệu chứng, nội soi, hình ảnh học và xét nghiệm cận lâm sàng, bác sĩ có thể xác định chính xác nguyên nhân và mức độ viêm. Đối với những người bị viêm mũi xoang dị ứng, việc chẩn đoán đúng còn giúp kiểm soát các yếu tố kích thích môi trường. Việc khám bệnh tổng quát và theo dõi tiến triển tại các cơ sở y tế chuyên khoa sẽ giúp người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống, nhanh chóng hồi phục và giảm thiểu nguy cơ tái phát.

Xem thêm: Phòng ngừa viêm mũi xoang – Bảo vệ sức khỏe đường hô hấp

‍